Kształcenie międzykulturowe to temat, który obecnie przyciąga duże zainteresowanie z uwagi na wzrost
globalizacji i nauk kulturoznawczych. Pomimo faktu, że nie wypracowano jeszcze jednoznacznej definicji
kształcenia międzykulturowego, wytyczne UNESCO w tym zakresie określają jego cel „wyjść poza pasywne współistnienie w celu wypracowania rozwijającej się i zrównoważonej metody
wspólnego życia w wielokulturowych społeczeństwach poprzez zrozumienie, szacunek i dialog pomiędzy różnymi grupami kulturowymi”.
Zasadniczo, jest to proces uczenia się, w którym uczniowie pochodzą z różnych kultur i wymieniają się doświadczeniami edukacyjnymi.
W opinii badaczy takich jak Carla Dearborn, kompetencje te, tj. zrozumienie, szacunek i dialog, tworzą podstawy do pomiaru kształcenia międzykulturowego (Dearborn 2006, 2009). Inna skala znana jako rozwojowy model wrażliwości międzykulturowej (Developmental Model of Intercultural Sensitivity – DMIS) mierzy dystans przebyty przez osobę lub grupę w zakresie wrażliwości międzykulturowej od etnocentryzmu do etnorelatywizmu (znana również jako skala Benneta). Zakłada się, że spotykając ludzi z różnych kultur, człowiek otrzymuje szansę rozwoju osobistego.
W celu umożliwienia kształcenia międzykulturowego, celem lub tematem sesji powinna być wspólna pasja lub wspólne wątpliwości/problemy. Różnice między uczniami mogą obejmować:
narodowość, przekonania religijne, opinie polityczne
wiek, pokolenie
płeć, tożsamość płciową, orientację seksualną
rasę, pochodzenie etniczne, kolor skóry
sytuację socjoekonomiczną, poziom wykształcenia
sprawność lub niepełnosprawność
role i obowiązki takie jak zajmowanie się dziećmi lub dorosłymi wymagającymi opieki.
Wszelkie tego typu cechy mogą wzbogacić proces uczenia się i dać uczniom nową perspektywę dzięki eksploracji różnorodnych doświadczeń, poglądów i opinii, do których w innym przypadku grupa posiadająca jednolitą tożsamość / grupa homogeniczna nie miałaby dostępu. Tym samym, różnice kulturowe mogą być postrzegane jako okazja do nauki, a nie przeszkoda utrudniająca komunikację.
Na koniec, niniejszy przewodnik zapewnia perspektywę do kontynuowania kształcenia międzykulturowego.
Jest to proces polegający na zdobywaniu wiedzy wraz z osobami z różnych kultur w celu rozwiązywania problemów stojących przed społeczeństwem. Interpretacja ta skupia się nie tylko na transformacji pojedynczych osób, ale także na transformacji grupy, co może pomóc w przemianie społecznej i kulturowej w społecznościach, na co wskazują procesy tworzenia się cywilizacji oraz ewolucji człowieka. W obliczu coraz lepiej skomunikowanego świata, kształcenie międzykulturowe i w konsekwencji, tworzenie nowej wiedzy są konieczne do rozwiązania problemów stojących przed społeczeństwem globalnym. Mając ten cel na względzie, niniejszy przewodnik stworzony został w celu wskazania praktycznych narzędzi dla facylitatorów pozwalających na rozwinięcie kompetencji międzykulturowych niezbędnych do komunikacji, współpracy i uczenia się w ramach heterogenicznych grup.
Pozostała część przewodnika ustanawia RAMY TEORETYCZNE poprzez analizę (a) różnych teorii i modeli kształcenia międzykulturowego, (b) wagi rozwijania kompetencji międzykulturowych, (c) przejścia na wspólne uczenie się. Poszczególne moduły nakreślają pewną liczbę dostępnych metod, które sprawdzą się w wielu różnych okolicznościach i dla różnych osobowości:
− METODY OPARTE NA SZTUCE I ZORIENTOWANE NA DZIAŁANIE dla kształcenia międzykulturowego,
− Wykorzystanie GRYWALIZACJI W KSZTAŁCENIU MIĘDZYKULTUROWYM – innej metody zorientowanej na działanie
− Utworzenie WSPÓLNOTY PRAKTYK: okazji do przemyśleń i nauki.
Przed dalszą lekturą, proszę poświęcić chwilę na wypełnienie kwestionariusza pt. „SPRAWDŹ SIĘ” znajdującego się w następnej sekcji, co pomoże ocenić poziom kompetencji międzykulturowych.